کاسه نمد پلوس

نیروی تولیدی توسط موتور پس از طی مسیر خود از کلاچ، گیربکس، میل گاردان به دیفرانسیل می‌رسد. در این مرحله قدرت از طریق دیفرانسیل به چرخ‌های متحرک خودرو منتقل می‌شود. انتقال‌دهنده‌ اصلی نیروی محرکه به چرخ‌ها پلوس است که از یک سو به دیفرانسیل و از سوی دیگر به چرخ‌های متحرک خودرو متصل است. این قطعه در دو سمت دیفرانسیل و برای برقراری ارتباط با هر چرخ به‌صورت جداگانه تعبیه می‌شود و در بخش اتصال به چرخ‌ها فرمی متحرک و مفصل‌گونه دارد. این حالت خم‌شونده و متحرک برای جلوگیری از شکستگی پلوس هنگام دور زدن خودرو است. در این میان کاسه نمد پلوس قطعه‌ای پلاستیکی است که در محل اتصال پلوس و دیفرانسیل یا جعبه‌دنده قرار می‌گیرد. این قطعه از نشت روغن از جعبه‌دنده یا محفظه دیفرانسیل جلوگیری می‌کند. در برخی از خودروها، کاسه نمد پلوس کمک می‌کند تا پلوس با جعبه دنده در راستایی مناسب قرار بگیرد. همچنین کاسه نمد پلوس از ورود گرد و خاک به سر پلوس جلوگیری می‌کند. از آنجا که پلوس در قسمتی قرار دارد که احتمال نفوذ گرد و خاک به داخل آن بسیار زیاد است و این گرد و خاک در عملکرد صحیحش تأثیر بسزایی دارد. باید اضافه کرد که کاسه نمد پلوس از ایجاد سر و صدای اضافه این قطعه در هنگام دور زدن و چرخش چرخ‌ها نیز پیشگیری می‌کند.

کاسه نمد چیست و چه وظایفی دارد؟

کاسه نمد، یا Radial shaft seal یکی از اجزای درزگیر یا عایق‌کار خودرو است که در شفت‌ها به کار می‌رود و وظیفه آب‌بندی آن‌ها را برعهده دارد. وجه تسمیه آن را می‌توان به استفاده از نمد در گذشته برای درزگیری در اتصالات شفت‌ها، بلبرینگ‌ها و رولبورینگ‌ها مرتبط دانست. نمد در این اتصالات، مانع از نفوذ سیالاتی مانند آب یا روغن، به درون یا بیرون پوسته شفت یا قطعات مشابه می‌شد. بر همین اساس امروزه به این قطعه درزگیر کاسه نمد گفته می‌شود. از کاسه نمد برای درزبندی پوسته‌های حاوی سیالات مختلف نیز استفاده می‌شود. اما مورد استفاده عمده آن، در اتصالات قطعات دوار و چرخنده مانند شفت‌های‌دوار است. این قطعات برای حرکت راحت و چرخش به دور از اصطکاک نیاز به روغن‌کاری و روانکاری دارند. اما این روغن نباید به بخش‌های دیگر نفوذ کند، اینجا است که کاسه نمد کارایی خود را نشان داده و عایق‌بندی مورد نظر را انجام می‌دهد تا مانع از حرکت و فرار سیالی مانند روغن شود. بنابراین کاسه نمد در بخش‌های مختلفی از خودرو مانند پلوس، کمک فنر، شیر فرمان، سوپاپ و حتی پیستون به کار می‌رود و نقشی حیاتی را بازی می‌کند. در برخی تئوری‌ها کاسه نمد را Oil Seal می‌نامند. در این تئوری کاسه نمد به‌عنوان یکی از اجزای سیستم روانکاری یا روغن‌کاری خودرو شناخته می‌شود و وظایف دیگری نیز به آن محول می‌شود. این وظایف عبارتند از:

• پیشگیری از هدررفت روغن با ممانعت از نشت آن؛
• پیشگیری از ورود آلودگی و ذرات گرد و غبار به درون اجزای روغنی؛
• پیشگیری از نفوذ آب به درون اجزا و تداخل آب و روغن؛
• پیشگیری از تماس اجزای فلزی دوار و ایجاد اصطکاک بین آن‌ها و کمک به روان کار کردن‌شان.

البته که این وظایف نیز خود در وظیفه اصلی و کلی کاسه نمد یعنی عایق‌بندی اجزای متحرک و پوسته‌های حاوی سیالات گنجانده می‌شود. این وظیفه اصلی را می‌توان در پوشش فضای خالی بین یاتاقان و شفت‌ها که روی هم در حال حرکت هستند، جهت عایق‌بندی خلاصه کرد.

علائم و عوامل خرابی کاسه نمد

کاسه نمد یکی از اجزای خودرو است که باید در سرویس‌های دوره‌ای مورد بررسی قرار گیرد. از آنجایی که عوارض خرابی کاسه نمد می‌تواند بزرگ و پردردسر باشد باید نسبت به علائم خرابی این قطعه دقت ویژه‌ای داشت. برخی از این علائم عبارتند از:

• پر سر و صدا کار کردن دیفرانسیل؛
• کمبود روغن دیفرانسیل؛
• نشت روغن از شفت بین چرخ‌دنده‌های دیفرانسیل؛
• روغن‌ریزی موتور؛
• نشستن گرد و خاک اطراف کاسه نمد پلوس؛
• مسدود شدن سوپاپ‌های هوای گیربکس.

به‌طور کلی کاسه نمد‌ها عمر مفید مشخصی دارند و پس از طی این زمان باید تعویض شوند. اما برخی عوامل نیز می‌تواند باعث مستهلک شدن و از هم گسیختگی زودرس آن‌ها شود که عبارتند از:

• کاهش سطح روغن موتور، دیفرانسیل یا گیربکس؛
• بی کیفیت بودن روغن؛
• بی کیفیت بودن کاسه نمد؛
• عدم نصب صحیح کاسه نمد.

هریک از این عوامل می‌تواند منجر به از بین رفتن لایه لاستیکی یا واشر کاسه نمد و به‌دنبال آن خرابی کل قطعه گردد. باید دقت داشت که خرابی کاسه نمد می‌تواند منجر به آسیب جدی به دیفرانسیل، سرسیلندر، سوپاپ‌ها و گیربکس شود. بنابراین نسبت به سلامت آن توجه لازم را به خرج داد.